LÊN MỘC BÀI "ĐÁNH" HÀNG MIỄN THUẾ

"Vào siêu thị miễn thuế Mộc Bài (Tây Ninh) thử xem, nhiều chuyện vui lắm"- An, anh bạn người Tây Ninh rủ rê tôi. Đã từng nghe nhiều về khu chợ này, nhất là được biết, từ khi qui định một người chỉ được mua hàng trị giá 500.000đ/tuần, tình trạng mua gom hàng của tư thương diễn ra cực kỳ sôi động, không kiểm soát nổi, tôi gật đầu háo hức: "Cuối năm, làm một chuyến cho biết".

SÔI ĐỘNG "ĐÁNH" HÀNG

Trưa 6.12, chúng tôi phóng xe máy từ đường Xuyên Á hướng về cửa khẩu Mộc Bài. Chốc chốc lại có những chiếc xe máy chở hàng, chủ yếu là những két Heineken- có xe chở đến 5-6 két- phóng với tốc độ cao theo hướng ngược lại. An thì thầm: "Dân "đánh" hàng từ Mộc Bài đấy". Anh bạn cho biết: mặt hàng Heineken hiện đang "nóng" nhất, bởi đây là mặt hàng có nhu cầu lớn vào cuối năm, dễ vận chuyển, lại mang lại lợi nhuận cao. "Đưa 1 két Heineken ra đến cổng siêu thị miễn thuế, người gom hàng đã lãi 2-3 nghìn đống/két, còn mang về TP. HCM, họ bỏ túi 20.000- 30.000đ/két ngon lành"- An nói.

Trước khu siêu thị miễn thuế GC, lố nhố người bên cạnh hàng trăm két Heneiken đang xếp chồng chờ được chở về TP. HCM. Nhiều người ăn, nằm trên những két Heineken. Ngoài ra, tôi còn thấy xuất hiện nhiều hàng bột ngọt, mỹ phẩm. Một khách du lịch đứng gần tôi thở dài: "Chỉ thấy những tư thương mua hàng, chứ khách du lịch đâu có mua nhiều như vậy". Vị khách này chỉ cầm vài chai nước gội đầu ở trên tay.

Theo Chi cục cửa khẩu Hải quan Mộc Bài, vào thời điểm cuối năm, mỗi ngày có khoảng 3.000-4.000 lượt người đến mua hàng miễn thuế tại cửa khẩu, mặt hàng "nóng" nhất vẫn là bia Heineken, rượu ngoại. Anh Phan Văn Tưng- Tổ trưởng tổ kiểm soát- Chi cục Hải quan cửa khẩu Mộc Bài cho biết: theo qui định, một người chỉ được mua hàng miễn thuế giá trị 500.000đ/tuần áp dụng từ tháng 7/2008 chỉ hạn chế một phần lượng khách du lịch mua hàng, trong khi luôn có một lượng người cố định mua gom hàng. Sức mua những mặt hàng "nhạy cảm" (bia, rượu, mỹ phẩm, bột ngọt) vẫn không giảm.

Tôi hỏi An: "Sao những người mua gom hàng này lại dễ dàng tuồn hàng ra ngoài vậy?". An cười: "Đi theo tôi vào siêu thị, sẽ hiểu ngay thôi".

MỘC BÀI CÓ MỘT THỨ NGHỀ…

Đang đi lững thững trong siêu thị, một người đàn bà trung niên, ăn mặc lam lũ, đẩy một chiếc xe đựng đồ, đến gần tôi, khẽ nói: "Em trai, lấy xe của chị mà đựng đồ này". Như đoán được sự ngạc nhiên của tôi, An ghé tai, nói nhỏ: "Dân cho thuê Chứng minh nhân dân đấy".

Người đàn bà tiếp tục ngọt nhạt: "Siêu thị chỉ cho em trai mua tối đa là 500.000đ thôi. Nếu em trai mua quá, thì lấy chứng minh nhân dân của chị mà dùng, chị lấy rẻ thôi, chỉ 30.000đ/chiếc". Tôi vờ hỏi: "Em mua nhiều lắm, không biết chị có đủ CMND không?". Người phụ nữ khoát tay: "Chuyện nhỏ! Hàng trăm cái chị cũng lo được. Đây toàn là CMND của người quen chị thôi. Hôm nọ, có một khách ở TP.HCM xuống đây mua hàng trên 20 triệu đồng mà chị còn xoay được mà". Nói rồi người phụ nữ mở ví, để lộ một xấp CMND. Tôi làm ra vẻ lo lắng: "Nhỡ đâu bị phát hiện?", thì người phụ nữ này cười: "Em trai yên tâm, chị sẽ giao hàng tận tay cho em ở ngoài cổng, rồi em cho chị bao nhiêu thì tùy tâm".

Lấy cớ chưa mua hàng, tôi từ chối. Tôi thắc mắc hỏi An: "Làm sao chỉ cần CMND thôi là mua được hàng. Phải đúng CMND của người mua hàng thì siêu thị mới bán chứ?". An cười, bảo: "Qui định là vậy, nhưng mà ông xem, các nhân viên bán hàng ở đây đều làm ngơ". Quả thật, tôi quan sát thấy rất nhiều người cho thuê CMND đứng bu quanh nơi thanh toán, "để chờ "giải cứu" những vị khách lâm vào thế bí khi mua vượt quá 500.000đ ấy mà" – An nói.

Rất dễ nhận ra những người cho thuê CMND: họ mặc quần áo lam lũ, quê mùa, đẩy xe mua hàng rỗng, bám theo khách để gạ gẫm. Không chỉ thanh niên, trung niên, mà người già cũng tham gia. Một cụ già vừa đưa CMND sát mắt tôi, vừa nói: "CMND của chính tôi đấy. Tôi chỉ 1 tuần "đi" một tuần một lần thôi, chứ không "ma giáo" như bọn kia". Lúc này tôi mới hiểu, tại sao ngoài cổng siêu thị, mỗi khi có xe của khách đến là có nhiều người chạy ra để "xí phần". Họ tìm mối để bán CMND cho khách mua quá định mức "quota".

Theo một cán bộ hải quan, khi có lực lượng hải quan, nhân viên bán hàng chấp hành rất nghiêm túc, nhưng khi vắng bóng, họ vẫn bán hàng với những CMND được thuê như vậy.

Cũng theo cán bộ Hải quan này, những người mua gom hàng có nhiều thủ đoạn để mua được nhiều hàng miễn thuế: móc nối với nhân viên bán hàng của các DN có hàng miễn thuế để lấy số CMND của những khách đã mua một lần (còn lưu trên máy tính) để mua hàng; thậm chí, còn đảo số để... tạo số CMND mới. Nhiều khách hàng đã từng mua hàng tại cửa khẩu, lần sau đến mua đã ngã ngửa người khi đã bị người khác "mua hộ" đủ "quota".

LỘN XỘN TẠI CHỐT KIỂM TRA HẢI QUAN

Hàng hóa dễ dàng thoát khỏi "vòng 1" là sự quản lý của DN bán hàng, thì tại "vòng 2"- nơi chốt kiểm tra hải quan để kiểm tra hóa đơn chứng từ, xem người mua có mua đúng qui định hay không, hàng được tuồn ra ngoài vượt tầm kiểm soát của lực lượng hải quan.

Tại điểm kiểm tra của Hải quan trưa ngày 6/12, chúng tôi thấy sát nách nơi kiểm soát với hàng chục người đang xếp hàng chờ kiểm tra, một thanh niên vẫn âm thầm chuyển những két Heineken ra ngoài thông qua một cái cổng cho người ở sẵn bên ngoài. Chỉ trong vòng vài phút, phải đến gần chục két đã được tuồn "êm" ra ngoài. Còn một số người mua hàng "nhờn" lực lượng hải quan đến mức ngang nhiên chạy trước mắt nhân viên hải quan để vứt hàng qua hàng rào ra ngoài. Anh nhân viên này cũng chỉ giơ hai tay ra để ngăn cản… lấy lệ. Đặc biệt, có lúc trong vòng khoảng 1 phút, cả một dãy người bỗng huyên náo, rùng rùng tiến ra, bỏ qua thủ tục kiểm tra của hải quan, cho đến khi có một cán bộ đứng chặn nơi ra vào, việc kiểm tra mới được tiếp tục.

Được biết, nhiều lần, lực lượng Hải quan phát hiện hàng hóa "không có chủ nhân" sau khi đã được mua miễn thuế, nhưng vẫn để trong khu miễn thuế, hỏi người bán hàng thì họ chống chế: lúc bán hàng có khách mua theo đúng qui định, còn sau khi bán thì… không biết.

XỬ LÝ KHÔNG XUỂ

Tính từ đầu năm đến nay, lực lượng hải quan đã thu giữ gần 1.000 CMND được mượn để mua hàng. Tuy nhiên, biện pháp xử lý cũng chỉ là phạt chủ nhân của những chiếc CMND cho thuê kia 100.000đ/người, đồng thời không cho họ mua hàng miễn thuế tại siêu thị trong vòng 3 tháng. Đồng thời, từ đầu năm đến nay, có 6 DN bị tạm đình chỉ kinh doanh 30 ngày vì bán hàng hóa không đúng đối tượng theo qui định; in vé mã vạch khống theo số CMND phôtô; bán hàng và xuất hóa đơn khống.

Tuy nhiên, việc xử lý này chỉ như phần nổi của tảng băng trôi. Ông Đỗ Văn Rỡ- Phó chi cục trưởng chi cục cửa khẩu cho biết: Lực lượng của hải quan rất mỏng, trong khi các đối tượng tìm đủ mọi cách, thậm chí chống lại người thi thành công vụ để tuồn hàng ra ngoài. Hiện tại khu TM- CN Mộc Bài có 2 khu bán hàng miễn thuế với 4 cổng (2 cổng phía Campuchia, 2 cổng phía Việt Nam), trong khi chỉ có 10 nhân viên Hải quan làm công tác kiểm tra. Vì vậy, thường xuyên xảy ra lộn xộn tại chốt kiểm tra của hải quan. Vừa qua, đã có trường hợp nhân viên hải quan bị các đối tượng mua gom hàng hành hung.

Vào lúc 10g ngày 27/11/2008, anh Mai Thế Hưng, nhân viên Đội kiểm soát hải quan trong khi đang làm nhiệm vụ kiểm tra, giám sát tại Cổng Trung tâm Thương Mại Hiệp Thành đã bị một nhóm người hành hung gây thương tích nghiêm trọng phải nhập viện. Theo tường trình, khi anh Hưng đang làm nhiệm vụ, một nhóm người chuyên thu mua gom hàng đi qua, anh Hưng yêu cầu xuất trình hóa đơn và hàng hóa để kiểm tra. Thế nhưng, nhóm người này không xuất trình, có hành động khiêu khích, hăm dọa; sau đó, anh Hưng đã bị chúng tấn công liên tục vào đầu, mặt và mắt ngay trước mắt nhân viên bảo vệ và người dân.

Rời Mộc Bài, chúng tôi phải đi sát vào lề đường để tránh những chiếc xe máy chở hàng miễn thuế đang chạy vèo vèo trên đường. "Nào, về thành phố làm vài lon Heineken miễn thuế chứ?"- An nói, giọng nửa đùa, nửa thật.

Đoàn Tất Thảo